www.miskantus.fora.pl

agggawar · Wysłany: Czw 16:23, 13 Mar 2008 Temat postu: Znowu o miskantusie

Znalazłem ciekawy tekst. Może kogoś zainteresuje:

Ostatnio coraz więcej mówi się o biomasie roślinnej wykorzystywanej jako odnawialne źródło energii. Zwrócenie uwagi rolników na taki kierunek produkcji rolniczej wynika z uwarunkowań ekologicznych i ekonomicznych. Przewiduje się, że zastosowanie na szerszą skalę biomasy z roślin szybko rosnących może znacznie ograniczyć emisję C02 do atmosfery, bowiem ilość wyemitowanego dwutlenku węgla w procesie jej spalania jest równa ilości C02 związanego przez rośliny w okresie ich wzrostu i rozwoju. Zatem w wyniku spalania biomasy nie przybywa w atmosferze nowego dwutlenku węgla, jak to ma miejsce w przypadku spalania paliw kopalnych. Szacuje się, że obecnie około 85% produkowanej w świecie energii pochodzi z surowców kopalnych, głównie węgla kamiennego i brunatnego oraz gazu ziemnego i oleju mineralnego. Spalanie tych surowców zwiększa emisję gazów do atmosfery, co niekorzystnie wpływa na zmiany klimatu na kuli ziemskiej określane często mianem efektu cieplarnianego. Powszechnie uważa się, że zmniejszenie zanieczyszczenia atmosfery można osiągnąć poprzez oszczędniejsze gospodarowanie energią oraz stosowanie alternatywnych jej źródeł, do których należy między innymi biomasa roślinna. Jest to tym bardziej uzasadnione, że coraz większe obszary gruntów rolnych zajmują tereny odłogowane i zdegradowane, wymagające rekultywacji i zagospodarowania. Uprawa roślin szybko rosnących stwarza, ponadto szanse dla rolników na zwiększenie dochodowości ich gospodarstw i utrzymanie zatrudnienia. Znaczenie biomasy jako surowca energetycznego zwiększa się również ze względu na ograniczo¬ne zasoby surowców mineralnych oraz ciągle rosnące ich ceny.
Jedną z roślin, która może stanowić dobre źródło biomasy jest trawa Miskanthus x giganteus, określana niekiedy jako „Chińska trawa trzcinowata", „Miskant olbrzymi" lub „Miscanthus". Duża przydatność tej trawy do takiego kierunku użytkowania wynika z szybkiego wzrostu i dużego plonu biomasy. W naturalnych warunkach rośliny osiągają wysokość przekraczającą 5 m, natomiast w naszej strefie klimatycznej warunkach korzystnych dla ich wzrostu i rozwoju mogą również bujnie rosnąć osiągając wysokość około 3 m. Miskant olbrzymi nie wydaje nasion w naszych warunkach klimatycznych, dlatego może być rozmnażany tylko w sposób wegetatywny poprzez rozłogi korzeniowe, podział karp roślinnych oraz kultury in vitro. Trawa ta ma silnie rozbudowany system korzeniowy, sięgający na głębokość 2,5-3,5 m, co sprzyja pobieraniu wody i składników pokarmowych z głębszych warstw gleby. Liście utrzymują się na roślinie na ogół przez cały okres zimowy - znaczna ich część opada dopiero podczas zbioru.
Z przeprowadzonych dotychczas badań wynika, że „Miscanthus" może być uprawiany w naszej strefie klimatycznej. Średnia roczna ilość opadów niezbędna do jego wzrostu i rozwoju wynosi 600-700 mm, a średnia temperatura roku około 8°C. Młode rośliny są wrażliwe na przymrozki, dlatego zaleca się zakładanie plantacji głównie wiosną w połowie maja, a tylko w wyjątkowych sytuacjach jesienią. Bardzo często w pierwszym roku po posadzeniu, w celu ograniczenia uszkodzeń mrozowych zaleca się okrywanie plantacji słomą lub innymi materiałami roślinnymi. W drugim roku po posadzeniu rośliny znoszą niskie temperatury nawet do -20°C. Trawa ta nie ma także zbyt dużych wymagań glebowych. Może być uprawiana na glebie klasy IVa i IVb, ale o wysokim poziomie wód gruntowych.
Największe nakłady na założenie plantacji stanowią sadzonki, co wynika w dużej mierze z kosztów rozmnażania. Można przypuszczać, że koszty te w najbliższych latach będą znacznie zredukowane, bowiem w dalszym ciągu prowadzi się badania nad możliwością stosowania innych metod rozmnażania roślin . Użytkowanie plantacji trwa 15-20 lat, zatem koszt związany z jej założeniem rozkłada się na długi okres czasu. Miskant olbrzymi najlepiej plonuje uprawiany w zagęszczeniu 1-3 roślin na 1 m2, ponie¬waż wymaga bardzo dobrego nasłonecznienia. Oszczędnie gospodaruje wodą zużywając jej 270-300 litrów na 1 kg suchej masy. Bardzo duże znaczenie ma wielkość i rozkrzewienie sadzonek, gdyż w znacznym stopniu decydują o przezimowaniu i plonowaniu roślin w latach następnych.
Miskant olbrzymi nie wymaga także dużych dawek nawożenia mineralnego. W pierwszym roku założenia plantacji nie należy stosować nawożenia azotowego, ze względu na małą jego efektywność i niebezpieczeństwo wymarzania roślin. W drugim i następnych latach uprawy należy stosować 30-50 kg N/ha, 30-50 kg PsOg/ha i 50-100 kg K20/ha. Przydatność roślin jako surowców odnawialnych określana jest przede wszystkim na podstawie uzyskiwanego plonu biomasy. W związku z tym, że możliwości plonotwórcze miskanta są bardzo duże, koszt produkcji biomasy z tej trawy jest mniejszy niż z innych roślin. W pierwszym roku uprawy nie wykonuje się zbioru roślin, w drugim roku można uzyskać plon 8-10 t/ha, a w latach następnych 20-30 t/ha suchej masy. Miskant wytwarza duży plon biomasy ale o znacznej zawartości wody w okresie poprzedzającym zbiór. Trawa ta wymaga zbioru w innym terminie niż większość roślin uprawianych w naszej strefie klimatycznej.
Zbiór plonu rozpoczyna się w miesiącach zimowych, najczęściej w okresie od lutego do maja, a więc po wystąpieniu mrozów przerywających wegetację i przyspieszających wysychanie roślin. Do tego celu służą sieczkarnie przeznaczone do zbioru roślin energetycz-nych lub wykorzystuje się adaptowane maszyny przeznaczone do zbioru zielonki czy kukurydzy.
Zbiór miskanta można przeprowadzić również dwuetapowo - najpierw ścinać rośliny kosiarką rotacyjną, a potem prasować prasą do słomy. Bardzo ważne jest jednak to, aby zbierana biomasa nie była zbyt wilgotna. Do brykietowania można stosować typowe brykieciarki jak do biomasy z wierzby.
Rośliny rodzaju Miscanthus w rejonach naturalnego występowania wykorzystywane były pierwotnie jako pasza dla zwierząt oraz ze względu na silny system korzeniowy do umacniania terenów zagrożonych erozją. Ponadto podobnie jak i w czasach współczesnych pełniły funkcję roślin ozdobnych. Trawy te mają zdolność do pobierania z gleby dużych ilości metali ciężkich, dlatego często sadzone są w pobliżu dróg, na poboczach autostrad oraz na terenach poprzemysłowych w celu ich rekultywacji.
W końcu lat osiemdziesiątych przeprowadzono badania nad możliwością wykorzystania miskanta olbrzymiego jako cennego i proekologicznego surowca dla przemysłu i energetyki. Rezultaty tych badań wskazały, że obok sektora energetycznego, w którym biomasa z chińskiej trawy trzcinowatej może stanowić wartościowe paliwo w formie brykietów, benzyny, oleju napędowego, gazu i ciekłego wodoru, dzięki dużej zawartości celulozy może mieć także zastosowanie w przemyśle papierniczym. Ponadto trawa ta może być cennym surowcem w przemyśle budowlanym, jako materiał izolacyjny zastępujący azbest, w przemyśle chemicznym do produkcji plastików podlegających biodegradacji używanych w produkcji opakowań i lekkich elementów ka¬roserii samochodowych. Istnieje opinia, że chińska trawa trzcinowata może stać się rośliną XXI wieku. Wartość kaloryczna 30-tonowego plonu suchej masy, który można uzyskać z 1 ha równa jest 20 t węgla kamiennego lub 8 tys. litrów oleju opałowego. Wartość energetyczna miskanta olbrzymiego przy jego spalaniu porównywalna jest z wartością drewna opałowego. Jeden kilogram biomasy z tej trawy ma wartość 16-18 MJ, co równe jest 0,4 I oleju opałowego. Ponadto po spaleniu węgla kamiennego i brunatnego pozostaje kilkakrotnie więcej popiołu niż po spaleniu biomasy. Wprawdzie obecnie największy udział w bilansie ogólnym mają kopalne surowce energetyczne, ale prognozy do roku 2050 wskazują na bardzo duże zużycie energii pochodzącej z surowców odnawialnych. Panuje pogląd, że w przyszłości biomasa roślinna będzie jednym z ważniejszych surowców energetycznych. Sytuacja taka zostanie wymuszona ograniczoną ilością surowców kopalnych oraz względami ochrony środowiska. Z dotychczas przeprowa-dzonych badań wynika, że biomasa jest jeszcze ciągle za mało konkurencyjna w stosunku do surowców kopalnych, bowiem koszt produkowanej z niej energii elektrycznej, oleju napędowego i benzyny jest o wiele większy niż z surowców kopalnych. Koszty te jednak ciągle ulegają zmniejszeniu. Dla przykładu, w wyniku intensywnych prac badawczych prowadzonych w Niemczech w latach 90. zmniejszono znacznie koszt produkcji biomasy z miskanta olbrzymiego poprzez obniżenie kosztu jednostkowego sadzonki oraz zmechanizowanie procesu sadzenia roślin.
Celem strategicznym polityki energetycznej krajów Unii Europejskiej jest zwiększenie udziału energii uzyskanej z odnawialnych źródeł z 7,5% w roku 2010 do 14% w roku 2020. Znaczna część tej energii ma pochodzić z biomasy roślinnej. Konieczność odłogowania znacznych powierzchni gruntów oraz trudna sytuacja ekonomiczna ludności wiejskiej mogą zwiększyć zainteresowanie tym kierunkiem produkcji roślinnej w Polsce. Prognozy wskazują, że dużą rolę mogą odegrać rośliny szybko rosnące, do których bez wątpienia należy trawa „Miscanthus". Dotychczas wykonano niewiele badań dotyczących uprawy tej rośliny w naszym kraju, dlatego większość wyników prezentowanych w niniejszym opracowaniu pochodzi z literatury zagranicznej. Miskant olbrzymi jest rośliną godną uwagi, trudno jednak przewidzieć na jakiej powierzchni może być on uprawiany w Polsce, bowiem brakuje na razie dokładnego rozpoznania możliwości jego uprawy w warunkach klimatyczno-glebowych naszego kraju.
JANUSZ PODLEŚNY